Pulau Banjak

Złota plaża pośród palm kokosowych na Tailanie, jednej z rajskich wysepek Pulau Banjak

Lokalizacja Pulau Banjak w indonezyjskiej prowincji Aceh

Pulau Banjak z lotu satelity

Pulau Banjak (dosłownie: Wiele Wysp), pisane również Pulau Banyak lub Kepulauan Banyak (Archipelag Banjak), to niewielki archipelag na Oceanie Indyjskim na zachód od północnej Sumatry, należący do autonomicznej indonezyjskiej prowincji Aceh (wym.: acze). Szerokość geograficzna: 2°10' N; długość geograficzna: 97°15' E.

W sierpniu 2014 r., po latach przygotowań czynionych przez Wielmożną Grupę Koordynującą Wielką Banjacką Wyprawę na Pulau Banjak, archipelag ten stał się celem wielkiej banjackiej ekspedycji. Wyprawa uwieńczona została pełnym sukcesem: Wyspy Banjak zostały uroczyście przejęte w posiadanie przez Banjak MultiMedia Grůp.

Nazwa

Słowo banjak (lub banyak; patrz niżej) w języku indonezyjskim oznacza "dużo, wiele, bardzo", co jest zupełnie zrozumiałe, gdyż, jak pisze prorok z Poręby, Banjak "jest BANJAKIEM, a wszelka Jego definicja jest niemożliwa, gdyż nie można Go objąć (bo jest za gruby) słowami." Słowo pulau, natomiast, oznacza wyspę. Liczbę mnogą w indonezyjskim tworzy się przez powtórzenie, więc pulau pulau to "wyspy". Powtórzenia jednak nie stosuje się, gdy mnogość wynika z kontekstu, np. pulau seribu to "tysiąc wysp". Pulau Banjak oznacza zatem nic innego, jak "wiele wysp", co wydaje się adekwatną nazwą dla archipelagu złożonego, wedle wyliczeń tubylców, z 99 koralowych wysp (w rzeczywistości wysp jest nie więcej niż czterdzieści, ale miejscowi liczą większe wyspy po kilka razy). W źródłach spotyka się również nazwę Kepulauan Banjak, gdzie kepulauan znaczy "archipelag".

Uwaga o pisowni: w języku indonezyjskim używa się alfabetu łacińskiego, ale w ortografii zachodziły pewne zmiany. Po wyzwoleniu się Indonezji spod władzy kolonialnej dokonano reformy pisowni, tak że teraz przypomina bardziej pisownię angielską niż holenderską. Między innymi spółgłoska "j", dawniej zapisywana jako j, teraz pisze się y, a więc dawne słowo banjak teraz pisze się banyak. Wśród banjaków przyjęła się jednak starsza pisownia, gdyż literę j uważaliśmy zawsze za zabawniejszą.

Geografia

Zgodnie z nazwą, wysp składających się na archipelag jest dużo – w sumie aż 99. Największe to Tuangku i Bangkaru. Łączna powierzchnia lądowa wszystkich wysp to 150 km², natomiast powierzchnia morska należąca do okręgu Pulau Banjak wynosi aż 2 120 km².

Archipelag jest rzadko zaludniony, a większość mniejszych wysepek jest bezludna. Roślinność stanowią tu głównie lasy równikowe i namorzynowe oraz bagna, zaś w morzu wokół wysp znajdują się piękne – podobno – rafy koralowe. Pulau Banjak jest też domem dla wielu rzadzkich gatunków zwierząt, przede wszystkim dla żółwia zielonego, który właśnie tutaj najchętniej składa jaja. Na wyspach można też spotkać krokodyle, małpy, dziki i inne zwierzęta, lecz flora i fauna archipelagu jest wciąż słabo poznana.

Mieszkańcy żyją głównie z rybołówstwa i wyrobu kopry (suszonego miąższu orzechów kokosowych); praktycznie wszystkie inne dobra trzeba sprowadzać z Sumatry. Na archipelagu powoli rozwija się ruch turystyczny, choć infrastruktura jest tu jeszcze prymitywna: nie ma linii telefonicznych ani szkół, jest tylko jeden lekarz, a energia elektryczna jest dostępna w zaledwie dwóch wioskach – i to tylko wieczorem. Jedyne środki lokomocji, którymi można dostać się na Pulau Banjak, to łodzie rybackie.

Dzieje

W grudniu 2004 r. oraz w marcu 2005 r. obszar zachodniej Sumatry i okolicznych wysp został spustoszony przez trzęsienie ziemi i tsunami. Kepulauan Banjak należał do terenów szczególnie dotkniętych katastrofą. Jakimś cudem jednak rafy koralowe wokół tych wysp ocalały, co pozwala mieć nadzieję na przyciągnięcie turystów z powrotem.

W czerwcu 2005 r. akredytowana w Sydney banjasador Gabcia nawiązała kontakt z rdzennym mieszkańcem archipelagu, Bashirem Roeengiem Djambeem. W swej relacji Gabcia opisała tradycyjny napój mieszkańców Kepulauan Banjak – jest nim wino kokosowe o nazwie tuak.